De Oude Zondagschool kent een lange geschiedenis en stamt uit begin vorige eeuw. Jarenlang heeft het dienst gedaan als zondagschool voor de jeugd uit Lintelo. Sandra is geboren aan de Sondernweg en ging zelf ook vroeger naar de Zondagschool: “Mijn ouders hebben het jaren beheerd, zij maakten de kachel aan en deden de luiken open op zondag. In 1996, toen de zondagschool vereniging werd opgeheven, hebben zij het eigendom verkregen.
Het begint met een vergadering in mei 1924, de 17 aanwezige leden besluiten dat er een 'lokaal' gebouwd moet worden te gebruiken als zondagschool voor kinderen uit het buurtschap. In de negentiende eeuw had dominee Breukelaar er voor gezorgd dat er zondagscholen kwamen in Aalten. Voor kinderen in de omliggende buurtschappen werd de zondagschool bij iemand thuis op een boerderij gehouden, zodat de kinderen niet helemaal naar het dorp hoefden te gaan. Zo ontstond de behoefte om hiervoor een lokaal of zondagsschoolhuuske te bouwen. Dat de plannen serieus zijn in Lintelo blijkt wel uit de officiële publicatie in de Staatscourant van oprichting van de 'Zondagschoolvereniging te Vóór Lintelo'.
Is het nu zondagsschool of zondagschool? Hoewel de moderne juiste spelling met dubbel 's' is, hebben we toch de spelling uit 1924 gekozen.
Om het lokaal te bouwen is er geld en land nodig. Om aan geld te komen wordt er een collecte gehouden in het buurtschap, maar ook in de omliggende buurtschappen. Er worden prijzen gevraagd aan verschillende aannemers. In eerste instantie wordt gedacht aan een gebouw met één groot lokaal van acht bij vijf meter groot. Uiteindelijk wordt besloten dat het gebouw groter moet worden, weliswaar duurder, maar zo is de redenatie wel goedkoper per vierkante meter. Het gebouw krijgt hiermee twee lokalen en een aparte berging. Er wordt een tweede collecte gehouden om extra geld op te halen voor de bouw van twee lokalen. Ook de grond wordt gevonden, een stukje land van de voormalige boerderij Schenk op de hoek van de Veldweg en Sondernweg wordt voor een symbolisch bedrag overgenomen.
De meeste zondagsschoolhuuskes rondom Aalten hadden één lokaal en waren niet groter dan vijf bij zeven meter.
In het buurtschap Lintelo waren er vroeger twee zondagscholen. In de kern van Lintelo lag er zondagsschooltje aan de Schooldijk, maar deze is al rond 1950 gesloopt. De Oude Zondagschool is in 1924 gebouwd en lag 'te vóór Lintelo', wat in de loop der jaren verbasterde in spreektaal tot Zondagschool 'Lintelo Veur'. Het schooltje had oorspronkelijk twee lokalen en is behoorlijk ruimer van opzet dan de meeste zondagscholen in de gemeente Aalten. Oorspronkelijk waren er negen bekend, meestal met slechts één lokaal.
Van de oorspronkelijk negen zondagscholen in de buurtschappen is er slechts één ander exemplaar bewaard gebleven.
zondagschool kern Lintelo - foto: Fagus
Vanaf 1925 komende de kinderen iedere zondag naar 'Lintelo Veur', jaarlijks is er bij Pasen een groter kinderfeest. Dit gaat zo door tot aan de oorlog, in de oorlog wordt de zondagschool geconfisqueerd als opslag voor de bezetter. De zondagschool wordt noodgedwongen weer op een boerderij gehouden. Direct na de oorlog wordt de zondagschool aangewezen als een noodwoning.
Sandra: “Ik ben geboren in Lintelo en ging zelf vroeger ook naar de zondagschool. Mijn moeder was jarenlang juf en mijn vader maakte de kachel aan op zondag."
Het duurt nog tot eind 1950 voor de vereniging na een rechtszaak het gebouw weer terugkrijgt. Het gebouw wordt weer opgeknapt en is net voor kerst klaar. Met een feestelijke kerstviering wordt de zondagschool weer in gebruik genomen. Met dit kerstfeest is een nieuwe traditie geboren dat tot midden jaren 90 doorgaat. Ieder kind krijgt jaarlijks een boek tijdens het kerstfeest. In een schriftje wordt keurig bijgehouden welk kind welke boekje wanneer heeft gekregen. De boekjes van Sandra en haar broer liggen nu in De Oude Zondagschool
Sandra: “We werden verdeeld in twee groepen, de onderbouw en bovenbouw, elk in een lokaal. We zongen liedjes en luisterden naar verhalen."
Op muren van De Oude Zondagschool is nog veel historie terug te lezen. Verveelde jeugd die staat te wachten tot ze naar binnen mogen, maar ook uit de oorlog zijn er nog inscripties te vinden.
Heel veel mensen uit de buurtschappen en omliggende dorpen hebben warme herinneringen aan deze plek, als zondagschool, van feestjes of omdat ze hier al jaren langsrijden.
foto links: H. Agterhof, Dinxperlo
Gaandeweg wordt het aantal kinderen minder op de zondagschool. Ruim zeventig jaar na de oprichting van Zondagschoolvereniging te Vóór Lintelo' wordt eind 1995 tot opheffing besloten. Desgevraagd geeft de gemeente aan geen belangstelling te hebben om het pand over te nemen.
Van de oorspronkelijk negen zondagscholen in de buurtschappen is er slechts één ander exemplaar bewaard gebleven.
Vijf jaar later, in 2000, wordt De Oude Zondagschool door de gemeente op de monumentenlijst geplaatst omdat “Het een goed voorbeeld is van een traditionele school uit de vroege 20ste eeuw. Met de sterk beeldbepalende ligging is het van bijzonder belang voor de oorspronkelijke karakter van het gebied. Het is van belang voor het zichtbaar houden van de ontwikkeling van het onderwijs in de gemeente Aalten in de twintigste eeuw”
Sandra: “ De Oude Zondagschool is mooier geworden dan ik had durven dromen. Na honderd jaar kan dit schooltje weer vijftig jaar vooruit, daar ben ik trots op!”
foto: Fagus - Hans Borrigter
De zondagschool hierna gebruikt voor feestjes en oefenruimte voor een bandje en verovert een plek in de herinneringen van veel inwoners uit Aalten en omgeving. Maar de staat van het pand loopt langzamerhand achteruit.
"Gasten vertellen ons vaak dat ze zich direct helemaal thuis voelen in de zondagschool. Daar worden we echt blij van."
In 2008 zijn we begonnen met plannen maken. Na overleg met de gemeente bleek dat een vakantiewoning het best haalbare scenario was. Echter het pand was niet geïsoleerd en er was geen bovenverdieping. Het was snel duidelijk dat een grondige en duurzame aanpak nodig was. Begin 2012 begonnen met het strippen. Dit voelde als een cadeautje uitpakken waar langzamerhand onverwachte oude elementen te voorschijn kwamen. Bijvoorbeeld oude deuren met het karakteristieke groen, de lijsten om de deuren en ramen en het donker eiken plafond.
Ben je benieuwd? Bekijk de foto's van de verbouwing en lees ons verhaal over het hoe en waarom van het verbouwen en verduurzamen van De Oude Zondagschool.